Τα Ειρηνοδικεία είναι πολιτικά δικαστήρια πρώτου βαθμού τα οποία συγκροτούνται από ένα μόνο Δικαστή, τον Ειρηνοδίκη, συνεπικουρούμενο από τον Γραμματέα. Υπάγονται σε πρώτο βαθμό στα Πρωτοδικεία και σε δεύτερο στα Εφετεία.
Το Ειρηνοδικείο Ιωαννίνων ιδρύθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα 7/11-4-1914 «Περί Συστάσεως Δικαστηρίων εν Ηπείρω» (ΦΕΚ 88/Α'/11-4-1914) και αποτελούσε ένα εκ των έντεκα Ειρηνοδικείων που συστάθηκαν στην Ήπειρο. Ως ημέρα έναρξης της λειτουργίας του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων ορίσθηκε η 1η Μαΐου 1914.
Αρχικά, το Ειρηνοδικείο Ιωαννίνων στεγάσθηκε στο Διοικητήριο που κατασκευάστηκε επί τουρκοκρατίας και βρισκόταν στην τότε κεντρική πλατεία της πόλης, όπου σήμερα στεγάζεται το Δημαρχείο Ιωαννίνων. Μετά την καταστροφή του Διοικητηρίου, μετεγκαταστάθηκε το 1922 σε μισθωμένο κτήριο επί της οδού Μ. Μπότσαρη, απέναντι από το Κεντρικό Ταχυδρομείο της πόλης. Εν συνεχεία, το 1937, μεταφέρθηκε σε μισθωμένο κτήριο στην αρχή της οδού Ν. Ζέρβα. Το 1962 μετεφέρθηκε εκ νέου, σε μισθωμένο οίκημα επί της οδού Πυρσινέλλα 16 και Γρ. Σακκά, στο κτήριο όπου στεγαζόταν αρχικά η Αγροτική Τράπεζα.
Με την εγκαινίαση του Δικαστικού Μεγάρου Ιωαννίνων το 1976, στεγάζεται έως σήμερα στον 1ο όροφο του Δικαστικού Μεγάρου Ιωαννίνων, επί της Λ. Δωδώνης (αριθμός 1), και διευθύνεται από τον Προϊστάμενο Ειρηνοδίκη. Η γραμματεία του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων αποτελείται από ένα τμήμα και διευθύνεται από τον Προϊστάμενο Γραμματείας. Στην κατά τόπον αρμοδιότητα του υπάγεται το μεγαλύτερο μέρος του Ν. Ιωαννίνων, με εξαίρεση την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας που υπάγεται στο ομώνυμο Ειρηνοδικείο, μετά και την συγχώνευση των Ειρηνοδικείων Ζαγορίου, Ζίτσας, Μετσόβου και Πωγωνίου σε αυτό βάσει του ΠΔ 110/2012.
